Een screening is een uitgebreid onderzoek met testen.

Anamnese

(vraaggesprek) over de diabetes » type, medicatie, of er eerder een ulcus of een amputatie geweest is.

In verband met de risico’s kunnen er vragen gesteld worden over de leefsituatie van de patiënt en of deze zijn eigen voeten nog kan zien en verzorgen. Ook rookgedrag en alcoholgebruik kunnen ter sprake komen. Wat weet de patiënt zelf over de risico’s van voetproblemen bij diabetes? Kennis hierover is heel belangrijk bij het voorkomen van diabetische wonden.

 

Inspectie

Vervolgens kijkt de behandelaar naar de voeten. Er wordt gelet op verschillende aspecten van de huid, zoals verkleuringen, wondjes, diabetisch ulcus, eelt, schimmelinfecties, de mate van zweten en kwaliteit van de huid. Dat geldt ook voor de huid tussen de tenen en de nagels. Is er sprake van verdikking rond de enkels, doordat de patiënt vocht vasthoudt (oedeem)?

Verder wordt gelet op de vorm en stand van de voeten en  benen. Is er sprake van een holle voet, zijn er klauwtenen? Zijn er andere vervormingen zoals, X-benen?

Voelen van de temperatuur

De behandelaar kijkt ook of er temperatuurverschillen zijn tussen de linker en rechter voet. Dit wordt met de rug van de hand gevoeld of gemeten met een huidthermometer.

Testen van de bloedvaten (doppler)

Vervolgens worden de slagaders gevoeld op pulsaties (bloeddoorstroming). In een gezonde situatie zijn twee slagaders te voelen, een op de wreef van de voet en een achter de binnenkant van de enkel. Als bloedvaten dichtslibben en de doorstroming van het bloed niet meer gevoeld kan worden, betekent dit een verhoogd risico voor het krijgen van een ulcus. Dit wordt in tabel aangeduid met ‘Verlies aan PAV’.

Testen van de oppervlakkige sensibiliteit (monofilament)

Het belangrijkste onderdeel van de screening vormt het testen van de oppervlakkige sensibiliteit, ofwel nagaan of de patiënt nog voldoende voelt. Dit is erg belangrijk omdat bij gebrek aan gevoel snel een wondje kan ontstaan dat niet wordt opgemerkt.

De behandelaar meet dit door een apparaatje op specifieke plaatsen tegen de voetzool te drukken. De patiënt heeft de ogen hierbij gesloten, zodat het apparaatje alleen door te voelen kan worden waargenomen.

 

Als blijkt dat te vaak niets wordt gevoeld, dan betekent dit dat  het beschermende gevoel (protectieve sensibiliteit) van de huid onvoldoende is en dat het risico op het krijgen van een ulcus  is verhoogd. Er wordt dan gesproken over sensibele neuropathie. In tabel wordt dit aangegeven als ‘Verlies PS’.

Testen van het diepe gevoel (stemvork)

Met een 128 Hz stemvork die tot trillen wordt gebracht, onderzoekt de behandelaar of de patiënt de trillingen voelt als deze op bepaalde botdelen van de voet gezet wordt. Dit zegt iets over het risico om te vallen of drukplekken te ontwikkelen door mechanische stress bij het lopen op een oneffen ondergrond, zoals keien of scheefliggende stoeptegels.

Testen op bewegingsbeperkingen

De bewegingsuitslagen van het enkelgewricht en het grote teen gewricht worden getest. Hierbij zit de patiënt meestal op de behandelstoel. Als de voeten niet meer normaal kunnen afwikkelen door bewegingsbeperkingen zal  compensatie plaatsvinden, waardoor andere structuren in de voet overbelast raken en er eelt of likdoorns kunnen ontstaan. Deze kunnen op hun beurt ook weer tot overdruk  leiden. Een ulcus kan het gevolg zijn.

Voetafdruk

Met een blauwdruk van de voet wordt gekeken of er bepaalde drukpunten zijn die extra risico lopen. Deze blauwdruk wordt  bewaard, zodat bij volgende controles gecontroleerd kan worden of er iets veranderd is in de stand van de voet of de belasting onder de voet.

Schoeninspectie

De schoenen worden gecontroleerd op lengte, breedte, pasvorm, stevigheid, hakhoogte, materiaal, stiksels, oneffenheden in de schoen en slijtagepatroon van de zool. Ook de sokken en panty’s worden op randen gecontroleerd. Alles wat tot drukplekken op de voet kan leiden is een risico voor het krijgen van een ulcus. Tevens zal aan de hand van deze inspectie een uitgebreid persoonlijk advies plaatsvinden met betrekking tot het te dragen schoeisel. Het is dan ook erg belangrijk om de schoenen die het meest worden gedragen aan te trekken wanneer men naar een screening gaat of deze in elk geval  mee te nemen, om een zo goed mogelijke beoordeling en advies te kunnen geven.